آیا با کودکی حساس سر و کار دارید؟

برای شروع بهتر است بدانید که این چگونه تربیت کردن است که تعیین می کند حساسیت یک نقطه قوت باشد و یا منبعی برای استرس.

آیا فرزندتان بازی های آرام و کم صدا را بیشتر ازبازی های گروهی بزرگ و پر سر و صدا دوست دارد؟ آیا احساس می کنید که اکثر مواقع می تواند ذهن شما را بخواند؟ آیا او کودکی است با سوال های زیاد و بی پایان؟ تا به حال متوجه این نکته شده اید که به شدت نکته بین است و توجهی خاص به همه جزئیات دارد؟ حتی ممکن است که فرزند دلبندتان توسط افرادی که به او خیلی نزدیک هستند به عنوان فردی خجالتی و یا کودک حساس شناخته شده باشد. 

اگر جوابتان به هریک از پرسش های بالا مثبت است، ممکن است شما با کودک حساس و شکننده ای سرو کار داشته باشید که اگر بخواهیم روراست باشیم، مسئله ای که با آن مواجه اید، مسئله ای مهم است.

کودک بسیار حساس

گفته می شود که بین 15 تا 20 درصد جمعیت کودکان را، کودکان حساس در بر می گیرند. این کودکان سیستم عصبی بسیار هوشیاری دارند و آماده واکنش نشان دادن به کوچک ترین محرک های محیطی هستند. آن ها توجه زیادی به محیط اطراف خود داشته و نسبت به هرچیزی مانند نور، صدا، بو و حتی حالات روحی افراد نزدیک پاسخگو هستند.

معمولا این کودکان به دلیل هوشیاری بالا در سنین پایین جوایزی را تحت عنوان نابغه، احساسی و خلاق بودن دریافت می کنند. از طرفی، به نظر می آید که این کودکان در مقایسه با دیگر همسالان خود، راحت تر توسط شلوغی، صداها و شرایط جدید به هم می ریزند.

دانیال، مراجع 4 ساله ام، کودکی حساس است که به طرز مشهودی در خوابیدن مشکل دارد. چرا که به شدت نسبت به روابطی که با دوستانش در مهد کودک  دارد، احساس نگرانی می کند.

لیزا، مراجع دیگر 8 ساله ای است که هفته پیش بعد از مدرسه و به خانه آمدن، به خاطر قلدری یکی ازهمکلاسی هایش، در حالی که دستپاچه شده بود، به شدت گریه می کرد.

انتقاد، شکست و احساس درماندگی از سمت دیگران مواردی است که به شدت برای این کودکان آزار دهنده است. از آنجایی که تعداد این کودکان کم نیست، مطالعات زیادی صورت گرفته که نشان می دهد این کودکان نیازمند حمایت بیشتری هستند. آن ها باید یاد بگیرند تا حساسیت خود را به عنوان یک نقطه قوت ببینند و کنترل خود را با استفاده از مهارت هایی مثل آگاهی، خلاقیت و همدلی به دست بگیرند و یاد بگیرند که چگونه زندگی غنی و احساسی خود را مدیریت کنند.

بزرگ کردن کودک حساس

بزرگ کردن این کودکان، علیرغم اینکه از نظر برخی والدین خسته کننده است اما فعالیتی است بسیار ارزشمند. برای مثال، در نظر بگیرید که پسرتان با زخمی که به خاطر زمین خوردن روی زانویش افتاده به خانه می آید، اما، خوشبختانه، این اتفاق او را آزرده و ناراحت نکرده است؛ اما، تصور کنید که فرزند دیگر شما که کودکی حساس است، هنگام بازی زمین خورده است و یکی از دوستانش به او خندیده است، وقتی در خانه را برایش باز می کنید، با کودکی گریان و آشفته مواجه خواهید شد. متوجه تفاوت می شوید؟ پرورش دادن یک کودک حساس، سالم و خوشحال امکان پذیر است. به شرطی که شما نیز مهارت های لازم را بلد باشید. فرزندپروری «کودکان حساس»، «مهارت های حساس» می طلبد. در ادامه چند نمونه از مهارت ها را مطرح می کنیم:

1. حساسیت را یک هدیه در نظر بگیرید: می توان به راحتی در برابر گریه های طولانی و خجالت کشیدن های زیاد این کودکان، که آن ها را از موقعیت های طبیعی دور می کند، عصبانی و دلخور شد. اما بیایید دید خود را عوض کنیم و به جای اینکه حساسیت این کودکان را نقص قلمداد کنیم، آن را هدیه ای خاص در نظر بگیریم. یادتان نرود! بسیاری از هنرمندان خلاق، متفکران و کودکان تیزهوش افرادی بوده اند که کودکی حساس داشته‌اند. افرادی مثل آبراهام لینکن، کارل یونگ و جوزف کمپل، نمونه هایی از کودکان حساس بوده اند.

2. با کودک حساس خود فعالیت های مشارکتی داشته باشید: وقتی از کودکان حساس خواسته می شود که کارهای مشارکتی با بزرگسالان انجام دهند، در مقایسه با زمان هایی که با قوانین سختگیرانه مواجه می شوند، عملکرد بهتری دارند. قوانین سختگیرانه و خشن دقیقا رفتارهایی را موجب می شوند که شما، به عنوان والدین، سعی در حذف کردن آن رفتارها دارید: مثل جیغ زدن، فریاد زدن، گریه کردن و کج خلقی کردن؛ یعنی قوانین سخت، برعکس خواست و انتظار شما درباره این کودکان عمل می کند. شما باید قلق کودکتان را پیدا کرده و به او مهارت هایی را برای زمانی که دستپاچه می شود، آموزش دهید. مثلا می توانید با آن ها تمرینات تنفسی تمرین کنید. همچنین می توانید در این مسیر از کمک متخصصان حوزه کودک نیز بهره مند شوید.

3. تمرکز بر نقاط قوت: این نکته را آویزه گوشتان کنید که ممکن است کودک حساستان زمان هایی که احساس ناکامی و دستپاچگی می کند، به شدت بهم ریخته و خارج از کنترل رفتار کند. مدام به خود یادآوری کنید که در وهله اول نقاط قوت فرزندتان را بببینید: مثل خلاقیت، ریزبینی و هوش سرشار او. این نوع نگاه کردن به شما کمک می کند تا بهتر چالش های او را درک کنید: چالش هایی مثل بالا رفتن ناگهانی سطح هیجانی، درونگرا و خجالتی شدن های در بعضی موقعیت ها یا جنب و جوش های افراطی.

4. پذیرش: در اولین قدم بپذیرید که فرزندتان کودکی حساس است. بسیار از والدین تلاش می کنند تا کودک خود را تغییر دهند و سعی در کم کردن حساسیت او دارند تا بیشتر دیگر کودکان شبیه باشند. اما، همانطور که آن ها موفق به انجام این کار نشده اند، شما نیز نمی توانید موفق شوید. بلکه به جای آن، می توانید حساسیت آن ها را، به عنوان یکی از چالش های مسیر زندگی تان در نظر بگیرید.

5. آرامش ایجاد کنید: از آنجایی که ممکن است کودکان حساس در محیط خانه و مدرسه به خاطر تفاوتشان با دیگر همسالان آسیب ببینند، بهتر است که برای آن ها شرایط و فضاهایی هماهنگ تر با شخصیتشان در نظر گرفته شود. مثلا با کمک خودش، ” گوشه ای دنج” را در نظر بگیرید. جاییکه می تواند هر آنچه که دوست دارد را در آن قرار دهد. مثل مداد رنگی ها و اسباب بازی هایی که بیشتر دوستشان دارد. این گوشه های دنج دقیقا همان چیزی است که یک کودک حساس برای به آرامش رسیدن نیاز دارد.

6. قوانین منعطف: اینکه فرزند حساسی دارید به این معنی نیست که او به چارچوب ها و خط قرمزها نیازی ندارد. او نیز مانند دیگر کودکان نیازمند یادگیری این مسائل می باشد. برای مثال فرض کنید که زمان خواب فرزندتان رسیده ولی او برای به رخت خواب رفتن مقاومت می کند. در این شرایط شما می توانید به او بگویید :”عزیزم، درک می کنم که دوست داری تمام طول شب بازی کنی، اما تو به استراحت نیاز داری. ما توافق کرده بودیم که 9 شب، ساعت خواب است.”

7. حفظ ارتباط: یکی از مسائلی که می تواند برای این کودکان مفید باشد، بازی با دیگر همسالانی است که در حساس بودن با یکدیگر مشترک اند. چرا که این ارتباط باعث رشد و قوی تر شدن ویژگی هایشان می شود، گرچه جمع کردن این کودکان برای والدین کمی مشکل است اما کمک زیادی به آن ها خواهد کرد.

8. نتیجه گیری: اگر شما بزرگسالی حساس باشید می توانید به راحتی نیازها و روحیات خاص کودک حساس خود را درک کنید. اگر این کودکان در محیط سالم و آن گونه که باید پرورش یابند، تبدیل به بزرگسالی با حساسیت بالا می شوند که می توانند احساسات خود را در مسیر درست ابراز کنند. البته این موضوع درباره همه کودکان صدق می کند. اما، کودکان حساس نیازمند یادگیری مهارت هایی خاص هستند تا بدانند چگونه از نعمت بی نظیر خود، در دنیایی که گاهی ارزش واقعی آن را نمی داند، بهره مند شوند.

برای دریافت مشاوره کودک می توانید از خدمات مشاوران و متخصصان اپلیکیشن فارگو بهره مند شوید.