چگونه نشانه های اختلال وسواس فکری را در کودکان تشخیص دهیم؟
اگرچه اغلب اوقات فکر می کنیم که وسواس (OCD) بیماری ای است که بیشتر بزرگ‌سالان را مبتلا می کند ولی بین 0.25 درصد تا 4 درصد کودکان هم دچار وسواس می شوند. میانگین سنی شروع اختلال وسواس در کودکان تقریباً ده سالگی است، با این حال ممکن است این بیماری در کودکان 5 یا 6 ساله هم تشخیص داده شود. در موارد نادر، ممکن است شروع نشانه های این بیماری حدود سه سالگی باشد. در حالی که شباهت های بسیار زیادی بین شروع وسواس در کودکان و بزرگ‌سالان وجود دارد اما تفاوت های زیادی هم وجود دارد. بگذارید نگاهی بکنیم.
ویژگی‌های اختلال وسواس در کودکان
اختلال وسواس نوعی مشکل مربوط به سلامت روان است که مشخصه آن وسواس فکری و اجبار است که زندگی روزمره را مختل می کند. اختلال وسواس قبلاً به عنوان اختلال اضطراب طبقه بندی می شد چون ویژگی افکار وسواسی که این نوع اختلال به همراه دارد می تواند منجر به اضطراب شدید شود و اجبارها یا عاداتی که صورت می گیرند اغلب در تلاش برای کاهش اضطراب ناشی از وسواس هستند. گفته می شود که اگر اختلال وسواس فکری و اجبار قبل از بلوغ رخ دهد، شروع آن در کودکی بوده است. جالب است که در حالی که پسران به طور معمول تحت تأثیر شروع وسواس در کودکی هستند اما این روند بعد از بلوغ بر عکس می شود. همچنین پسرانی که از کودکی دچار وسواس فکری شده اند به نظر می رسد بیشتر در معرض خطر شرایط مربوط به اختلال تیک باشند. کودکانی که دچار اختلال وسواس هستند نسبت به بزرگ ترها نسبت به وسواس خودشان آگاهی کمتری دارند و ممکن است هنوز ظرفیت این را نداشته باشند که ماهیت غیرمنطقی افکار خود را درک کنند. به خاطر همین و به خاطر توانایی گفتاری محدود یا در حال تکامل کودکان، ممکن است تشخیص درست این بیماری دشوار باشد. محتوای وسواس فکری و اجباری بزرگ سالان با کودکان ممکن است متفاوت باشد.
- کودکان دارای اختلال وسواس اغلب وسواس های فکری مربوط به فوت والدینشان را دارند.
- وسواس فکری کودکان به ندرت بر مسائل جنسی تأکید می کند، اگرچه مهم است به این نکته توجه کنیم که نوجوانان ممکن است اختلال فکری متمرکز بر مسائل جنسی بیشتری را تجربه کنند.
- عادت و اجبار بچه ها احتمالاً بیشتر متمرکز بر اعضای خانواده است یا حول اعضای خانواده می چرخد.
- کودکان دارای وسواس فکری ممکن است نسبت به بزرگ سالانی که دچار این اختلال هستند، بیشتر این بیماری را پنهان کنند.
- به نظر می رسد وسواسی که در کودکی شروع شده باشد نشان دهنده خطر بالاتر ابتلا به اختلالات تیک و اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) است.
تشخیص وسواس فکری در کودکان
علائم و نشانه های وسواس در کودکان را می توان به وسواس ها و اجبارها تقسیم کرد. وسواس های رایج در بین کودکانی که دچار این اختلال هستند شامل موارد زیر است:
- افکار ناخواسته و ناراحت کننده یا تصویری از خشم یا چیزهای اذیت کننده، مثل آسیب رساندن به دیگران
- نگرانی شدید درباره وقوع حوادث بد یا انجام دادن کاری اشتباه یا دروغ گفتن
- احساس اینکه «همه چیز باید درست و دقیق باشد»
- مشغله ذهنی داشتن درباره نظم، تقارن داشتن یا دقیق بودن
- نگرانی درباره مریض شدن، یا بیمار کردن دیگران یا استفراغ کردن
اجبارها اغلب اوقات (اما نه همیشه) به وسواس ربط دارند. به عنوان مثال، اگر کودک از میکروب ها بترسد مجبور می شود دست هایش را مرتب بشوید. اجبارهایی که معمولاً در کودکانی که دچار اختلال وسواس هستند وجود دارد شامل این موارد هستند:
- شمردن چند باره‌ی چیزها
- انجام دادن دقیق و با جزئیات کارها که باید هر دفعه به همین نحو انجام شود (عادت قبل خواب)
- شستشوی بیش از حد دست، دوش گرفتن، یا مسواک زدن
- تکرار بیش از حد صداها، کلمات و اعداد برای خودشان
- منظم کردن یا دوباره مرتب کردن چیزها به روشی خاص و به شکل قرینه
- چک کردن مکرر (مثل چک کردن دوباره قفل بودن درب، خاموش بودن اجاق‌گاز، یا انجام صحیح تکالیف)
- به دنبال قوت قلب دادن از جانب خانواده یا دوست
اختلال وسواس می تواند هم زمان با چندین اختلال دیگر وجود داشته باشد (یا با آن ها اشتباه گرفته شود)، اختلال هایی که شامل روال کار‌های سخت و یا رفتارها و عادت های تکراری هستند.
علل اختلال وسواس در کودکان
در حالی که دلیل اصلی اختلال وسواس در کودکان ناشناخته است، اما محققان عقیده دارند که چندین عامل در این امر دخیل هستند:
- ساختار مغز: مطالعات تصویربرداری نشان داده اند که بین اختلال وسواس و نابهنجاری ها در قشر جلویی مغز و ساختارهای زیر قشر مخ مغز ارتباطی وجود دارد.
- ضربه در دوران کودکی: برخی مطالعات نشان دادند که بین آسیب دوران کودکی، مثل تجاوز جنسی و نشانه های اختلال وسواس فکری در دختران تازه به بلوغ رسیده ارتباطی وجود دارد.
- ژنتیک: در حالی که ژن مختص اختلال وسواس وجود ندارد، اما کاملاً واضح است که نسخه های خاص ژن های خاص (آلل ها) ممکن است نشان دهنده آسیب پذیری زیاد باشند. نکته دیگر اینکه ثابت شده اختلال وسواس ارثی است: هر چه رابطه خانوادگی نزدیک تر باشد و هرچه هنگام شروع وقوع علائم وسواس جوان تر باشید، ریسک ابتلای شما بالا است.
- استرس: استرس ناشی از مشکلات ارتباطی، مشکلات در مدرسه و بیماری ها می توانند آغازگر نشانه های وسواس در کودکان باشند.
شروع ناگهانی وسواس
در حدود 5 درصد از کودکان، عامل وسواس یک واکنش خود ایمنی در داخل مغز است که به عنوان PANDAS یا زیر گروه خود ایمنی شناخته می شود. به نظر می رسد گونه‌ی PANDAS وسواس توسط عفونت با همان باکتری ای آغاز شود که موجب گلو درد استرپتوکوکی و مخملک می شود. وقتی سیستم دفاعی بدن کودک با عفونت میکروبی مبارزه می کند، گیج می شود و شروع به حمله به منطقه ای در مغز می کند که عقده های قاعده ای (ناحیه ای از قسمت تحتانی مغز که به آغاز و کنترل حرکات ارادی مکرر مانند راه رفتن و دویدن کمک می کند) نامیده می شوند. PANDAS ناشی از وسواس فکری چند ویژگی کلیدی دارد، مثل شروع سریع نشانه ها که به پزشکان کمک می کند آن را از گونه های رایج وسواس در کودکان تشخیص دهند. محققان نشان داده اند که فقط آن کودکانی که ازلحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به اختلال وسواس یا اختلال تیک هستند در برابر ابتلا به این نوع وسواس آسیب پذیر ترند. گونه PANDAS وسواس ممکن است برخی تفاوت ها در درمان را هم به همراه داشته باشد.
درمان اختلال وسواس فکری کودکان
در بیشتر موارد، درمان های توصیه شده فعلی برای شروع وسواس در کودکی ترکیبی از رفتار درمانی شناختی (CBT) به صورت فردی یا گروهی و داروهایی است که سطح سروتونین شیمیایی مغز را بالا می برند مثل مهارکننده های باز جذب انتخابی سروتونین (SSRIs).
رفتاردرمانی شناختی
یکی از رایج ترین و مؤثرترین شکل های رفتار درمانی برای اختلال وسواس درمان اصلاح شده‌ی مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) برای کودکان است. این درمان شامل مواجهه کردن کودکان با عامل اضطراب است که توسط وسواس آن ها تحریک می شود و سپس پیشگیری از استفاده از عادات برای کاهش این اضطراب است. این چرخه‌ی مواجهه و پیشگیری از واکنش آن قدر تکرار می شود تا اینکه دیگر وسواس یا اجبار کودکان را اذیت نکند. هم برای کودکان و هم برای بزرگ‌سالان دارای اختلال وسواس، عادی است که از دیگران بخواهند در این وسواس اجباری آن‌ها مشارکت داشته باشند و اغلب اوقات خانواده ها برای اینکه اضطراب عزیزانشان را کم کنند این کار را انجام می دهند، مخصوصاً وقتی که کسی که این درخواست را کرده فرزند آن‌ها باشد. والدین هم می توانند در کمک به درمانگران برای ایجاد راه هایی برای ارائه مطالبی که برای بچه ها معنی دار باشد و روی آن‌ها بسیار تأثیر بگذارد، بسیار ارزشمند باشند. والدین به صورت روزانه می توانند به خردسالان یادآوری کنند که وسواس آن‌ها «آدم بدی» است که مسئول علائم بیماری آن‌هاست و والدین و خانواده آن ها «آدم خوب» هستند. چنین تکنیکی می تواند احتمال این که کودک به خاطر وسواس خودش را سرزنش کند یا احساس شرمندگی کند، کم کند. برای دریافت مشاوره آنلاین در زمینه وسواس اینجا کلیک کنید.
داروها
در صورت وسواس شدید، درمان می تواند ترکیبی از رفتار درمانی شناختی و درمان دارویی باشد. در اغلب موارد SSRI ها برای کمک به کاهش اضطراب کودک استفاده می شوند، هرچند این داروها باید در کودکان و نوجوانان با احتیاط مصرف شوند چون ممکن است این داروها خطر خودکشی را در این گروه سنی افزایش دهند.
بدون دیدگاه