رشد کودک چهارساله
پرورش کودک چهارساله می‌تواند تجربه‌ای هیجان‌انگیز و جذاب باشد. بله، کودک شما ممکن است هنوز دردسر درست کند (این رایج است!) اما به سرعت در حال رشد است. چهارساله‌ها انسان‌های کوچک خلاق و متفکری هستند. آماده شوید برای مرحله‌ای که فرزندتان شور بازی‌های تخیلی را دارد و شما می‌توانید مکالمات جذاب و کامل‌تری با دلبندتان داشته باشید. مهارت‌های حرکتی ظریف کودک چهارسالۀ شما، روز به روز بهبود می‌یابد و به زودی در دویدن و بالا رفتن و پریدن حرفه‌ای می‌شوند.
مراحل شناختی و زبانی کودک چهارساله
کودک شما که به زودی قرار است به مهد کودک برود، در این سن تقریباً دارد به آدمی پرحرف تبدیل می‌شود. اریک بال، پزشک اطفال در بیمارستان پراویدنس میشن در شهرستان اورنج کالیفرنیا می‌گوید: «با رسیدن به چهارسالگی، کودک شما باید قادر به صحبت با جملات کامل باشد و مکالمات رفت و برگشتی انجام دهد.» دکتر بال بیان می‌کند که تقریباً تمام چیزهایی که می‌گوید باید برای یک غریبه قابل فهم باشد. دکتر بال توصیف می‌کند که همچنین کودک شما باید قادر به انجام درخواست‌های چندمرحله‌ای با سه مرحله یا بیشتر باشد. برای مثال پس از دریافت رهنمودها، کودک چهارسالۀ شما باید بتواند یک اسباب‌بازی را از روی زمین بردارد، آن را در سبد اسباب‌بازی‌ها بگذارد، و سپس بیاید و روی زانوی شما بنشیند تا کتاب بخوانید. بریتنی فری، درمانگر شغلی، می‌گوید مهارت‌های شناختی کودک شما نیز در این سن به سرعت درحال رشداند. او می‌گوید: «بچه‌ها در این سن باید بتوانند بشمارند، حروف، اعداد، شکل‌ها و رنگ‌ها را تشخیص دهند و به درستی از ضمایر استفاده کنند.» کودکان در چهارسالگی کنجکاو و عاشق هضم اطلاعات جدید هستند. اگر مقدار درک کودکتان را ببینید شگفت‌زده خواهید شد. اگر برایش قصه‌ای بگویید یا بخوانید، بخش‌های زیادی از آن را به خاطر خواهد سپرد. همچنین چهارساله‌ها خودشان هم در قصه‌پردازی عالی هستند. تخیلات او در این سن واقعاً افزایش می‌یابد. دکتر بال می‌گوید:« چهارساله‌ها می‌توانند بیشتر اتفاقات اطرافشان را متوجه شوند. آنها در حال یادگیری تفاوت میان «واقعی» و «وانمودی» هستند و غالباً خیال‌پردازی‌های خوش‌آب‌ورنگی دارند (داستان‌های افسانه‌ای و هیولاها).
فاکتورهای زبانی و شناختی
- فرزند شما شروع به فهمیدن دربارۀ وقت و زمان کرده است
- او باید بداند چگونه نام و نام خانوادگی‌اش را بگوید
- بیشتر چهارساله‌ها می‌توانند اشعار و آهنگ‌های کودکانه را حفظ کرده و از حفظ بخوانند
- کودکان در این سن می‌توانند آنچه در قصه یا کتاب اتفاق خواهد افتاد را پیش‌بینی کنند
- فرزند شما باید با جملات سادۀ دارای حدوداً پنج کلمه صحبت کند و حدود هزار تا 2 هزار کلمه می‌داند
مراحل حرکتی کودک چهارساله، دست و انگشت
چهارسالۀ شما فقط قدش بلندتر نمی‌شود؛ بلکه مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت او نیز تقویت می‌شوند. در این زمان شما باید قادر به انجام بازی‌های بیرون از خانه مثل گرفتن و شوت زدن توپ با فرزندتان باشید. کاردستی‌ها و بازی‌های تخته‌ای هم سرگرمی‌های محبوبی برای کودک هستند. در خصوص رشد جسمی، چهارساله‌ها حدود 18 کیلوگرم وزن و حدود 101 سانتی‌متر قد دارند. قدشان دو برابر زمان تولدشان است. وزن کودک شما با سرعتی حدود ربع یک اونس در هر روز بالا می‌رود. این رشد نیازمند عادات غذایی سالم و خواب مناسب است، می‌توان انتظار داشت که کودک شما همچنان هر شب به 11 تا 13 ساعت خواب نیاز داشته باشد. فرزند شما هرروز قوی‌تر و چابک‌تر می‌شود. دکتر بال می‌گوید:« کودکان در این سن می‌توانند به خوبی بدوند و بپرند، غالباً می‌توانند روی یک پا تعادل داشته باشند، و به عقب راه بروند.» دکتر بال می‌گوید بسیاری از کودکان در این سن شروع به یادگیری راندن دوچرخه یا اسکوتر می‌کنند. او اضافه می‌کند که اگر کودکتان را برای توپ‌بازی به بیرون ببرید، باید قادر به پرت کردن توپ به بالا و شوت کردن آن به اطراف باشد. همچنین شما از بروز مهارت‌های حرکتی ظریف فرزندتان نیز شگفت‌زده خواهید شد. فری توصیف می‌کند: «کودکان در این سن می‌توانند از قیچی، اکثراً به طور مستقل از ابزار نوشتن، و از ابزار غذا خوردن استفاده کنند.» فرزند شما همچنین قادر به بازی با کارت‌ها و بازی‌های تخته‌ای کودک‌پسند خواهد بود و ممکن است بتواند یک پازل را درست کند. چهارساله‌ها ممکن است یک هنرمند تازه‌کار هم باشند: او ممکن است قادر به کشیدن تصاویر ساده از آدم‌ها باشد و کم کم حروف الفبا را ترسیم کند.
فاکتورهای مراحل جسمی
- فرزند شما باید قادر به جست زدن، بالا رفتن و پریدن باشد.
- او ممکن است بتواند کله‌معلق بزند و برای ده ثانیه یا بیشتر، روی یک پا بایستد.
- بیشتر چهارساله‌ها می‌توانند بدون کمک لباسشان را بپوشند و در حال یادگیری نحوۀ مسواک زدن هستند.
- فرزند شما دارد می‌آموزد چگونه چیزی را در ظرف دیگری بریزد بدون اینکه سرریز شود و می‌تواند غذا را له و خمیر کند.
- احتمالاً تا به حال توالت رفتن را یاد گرفته است اما ممکن است همچنان جایش را خیس کند.
نقاط عطف عاطفی و اجتماعی چهارسالگی
چهارساله‌ها کم کم شروع به داشتن نظرات و عقاید بیشتر می‌کنند و با دنیای اطرافشان بیشتر در تماس هستند. اگرچه ممکن است کودکان چهارساله بسیار بالغ‌تر از چند ماه پیش به نظر برسند، اما ممکن است همچنان دمدمی و مستعد بهم‌ریختگی باشند. دکتر بال می‌گوید:« در این سن هنوز طبیعی است که تنظیم عواطف برای کودکان دشوار باشد و قشقرق‌ها هنوز نسبتاً رایج است.» او می‌گوید یکنواختی و تکرار برای کودکان این سن لذت‌بخش است؛ بنابراین یک ساختار روزانۀ قابل پیش‌بینی، می‌تواند به آنها کمک کند که ثبات بیشتری در رفتارهایشان داشته باشند. از نظر اجتماعی چهارساله‌ها در حال یادگیری چیزهای زیادی دربارۀ دوست‌یابی هستند. آنها شروع به ایجاد پیوندهای واقعی با همسالان خود کرده و در همکاری و توجه به عواطف دیگران بهتر می‌شوند. اینها مهارت‌هایی هستند که با شروع مدرسه به خوبی منتقل می‌شوند. کودکان در این سن احتمالاً چند دوست تخیلی هم دارند. تخیل آنها در این سن به طور تصاعدی در حال رشد است و بیشتر بازی‌های آنها بسیار خلاقانه است. دکتر بال می‌گوید:« احتمالاً کودک در این سن با استفاده از تخیلاتش بازی‌های وانمودی زیادی انجام می‌دهد.
چگونه به چهارساله‌ها در رشد و یادگیری کمک کنیم؟
به عنوان والد یک کودک چهارساله، شما ممکن است سوالاتی دربارۀ نقش خود در کمک به فرزندتان برای رشد مناسب، برقراری نظم و محدودیت‌های مناسب با سن او، و حصول اطمینان از امنیت او و … داشته باشید. کارهای زیادی هست که شما می‌توانید برای کمک به فرزندتان در رشد و شکوفایی انجام دهید. گام‌های ساده‌ای که می‌توانید بردارید، مکالمه با او هر زمان که مقدور باشد، خواندن کتاب برای او، و حمایت از علایق او می‌باشد. این سن سنی است که کودک شما یک میلیون سوال خواهد داشت! پاسخ به سؤالات او و تقویت سؤالاتش با ابزارهای آموزشی (کتاب، رسانه‌های مناسب، فعالیت‌ها) نیز ایدۀ خوبی است. در این سن بهتر است ساختاری برای فرزندتان ایجاد کنید و تکنیکهای انضباطی مثبت را اجرا کنید. کودکان چهارساله قادر به درک قوانین و آداب و رسوم اجتماعی هستند، اما به خاطر داشته باشید که هنوز در حال یادگیری هستند؛ پس طبیعی است اگر در طول مسیر به راهنمایی نیاز داشته باشند. شما می‌توانید شروع به آموزش به فرزند خود کنید تا کارهای ابتدایی خانه را انجام دهد، مانند چیدن و تمیز کردن میز. داشتن روال همیشگی در زندگی روزمره می‌تواند مفید باشد تا فرزندتان بداند انتظار چه چیزی را داشته باشد. این کار به کودک شما کمک می‌کند تا عواطف خود را نیز تنظیم کند. در این سن بهتر است قوانین مربوط به مدت زمان استفاده از وسایل دیجیتال را اجرا کنید و مطمئن شوید که فرزندتان فعالیت جسمی بالایی دارد.
بدون دیدگاه