چگونه به کودک یاد بدهیم که تخت خود را مرتب کند؟

دلیل آموزش مرتب کرد تخت

در زندگی همه والدین زمانی پیش می‌آید که در حال تمیز کردن طوفانی از اسباب‌بازی‌ها هستند و به این فکر می‌کنند که:«صبر کن، چرا خود فرزندم این کار را نمی‌کند؟» خبر خوب این است که باید هم خودش این کار را انجام بدهد. اگرچه بیشتر بچه‌ها از انجام کارهای خانه لذت نمی‌برند، اما ایجاد ساختار و عادت‌های خوب برای رشد و پیشرفت آنها ضروری است. ایمی مورین، LCSW، روان‌درمانگر و نویسنده کتاب «13 کاری که بچه‌های قوی انجام می‌دهند» چنین توضیح می‌دهد:«کارهای خانه درس‌های عاطفی و هیجانی مهمی را به بچه‌ها می‌آموزد». «آنها یاد می‌گیرند به افراد مسئولیت‌پذیری تبدیل شوند که اهمیت دست به کار شدن و ایفای نقش خود را درک می‌کنند». یکی از بهترین کارهای مقدماتی برای فرزندتان این است که از او بخواهید صبح تختش را مرتب کند. مورین می‌گوید:«این کار ساده است و زمان زیادی نمی‌گیرد». البته قبل از اینکه به این کار عادت کنند، باید چم و خم کار را به آنها یاد دهید. در اینجا به بررسی نحوه آموزش مرتب کردن تخت به کودک، مزایای کار خانه و اینکه در زندگی واقعی والدین چگونه وظیفه مرتب کردن تخت را با فرزندانشان مدیریت کرده‌اند، خواهیم پرداخت.

مزایای انجام کار خانه توسط کودکان

به نظر می‌رسد یک کار ساده مانند مرتب کردن تخت تاثیر قابل‌توجهی روی بچه‌ها داشته باشد! پژوهش نشان داده است که افرادی که در کودکی کارهای خانه به آنها محول می‌شود، به بزرگسالانی شادتر، سالم‌تر و مستقل‌تر تبدیل می‌شوند. مورین می‌گوید:«کارهای خانه عزت نفس آنها را بهبود می‌بخشد، چرا که به این تشخیص می‌رسند که می‌توانند تاثیرگذار باشند». «همچنین به حس کمال دست می‌یابند و متوجه می‌شوند که رفتارشان چگونه بر دیگران تاثیر می‌گذارد».

مزایای مرتب کردن تخت توسط کودکان

• آنها را به انجام یک کار روزمره عادت می‌دهد
• حس کمال ایجاد می‌کند
• اعتماد به نفس و عزت نفس را بهبود می‌بخشد
• باعث می‌شود روز را با یک نکته مثبت شروع کنند

آموزش مرتب کردن تخت به کودک

مورین توصیه می‌کند تا جایی که ممکن است دقیق شروع کنید و برای مرتب کردن تخت دستورالعمل‌های گام به گام به آنها بدهید. او می‌گوید:«این دستورالعمل‌ها می‌تواند شامل هر چیزی باشد، از بالا کشیدن ملحفه‌ها گرفته تا سر و سامان دادن به بالش‌ها؛ بستگی دارد تخت فرزندتان در طول شب چقدر به هم بریزد». بهتر است هر مرحله را به فرزندتان نشان دهید و درباره نحوه انجام دادن آن صحبت کنید. (با گفتن جملاتی از قبیل:«اول ملحفه را بالا می‌کشم و صافش می‌کنم. بعد پتو را بالا می‌کشم و تا می‌کنم. در آخر بالش‌ها را مرتب می‌کنم».) کودک را به یک سوی تخت ببرید و از او بخواهید رختخواب را صاف کند، سپس از او بخواهید همین کار را در سمت دیگر تخت انجام دهد. به او نشان دهید تختی که کاملا مرتب شده، باید به چه شکل باشد. در ابتدا ممکن است اوضاع کمی آشفته به نظر برسد، اما اشکالی ندارد! هر بار که تخت را مرتب می‌کنند، از آنها بخواهید روی مهارت متفاوتی تمرکز کنند. برای مثال، ابتدا از آنها بخواهید روی بالا کشیدن ملحفه‌ها کار کنند، به طوری که تمام گوشه‌ها را بپوشانند. سپس می‌توانند روی صاف کردن ملحفه‌ها و خلاص شدن از شر قسمت‌های چروک‌خورده کار کنند. پس از اینکه بر این کار تسلط یافتند، می‌توانند به سراغ روکش رختخواب بروند و بعد از آن راهی برای مرتب کردن بالش‌ها ایجاد کنند. هنگامی که شروع به درک اصول اولیه کردند، می‌توانید از آنها بخواهید که حین نظارت شما این کار را امتحان کنند. در بحث از وظیفه خاصی مثل مرتب کردن تخت، مورین توضیح می‌دهد که این کار سودمندی برای محول کردن به کودک است، چرا که لازم است هر روز انجام شود. این کار آنها را به کامل کردن یک کار روزمره عادت می‌دهد و آنها را بر آن می‌دارد که وظایف دیگری را نیز بر عهده بگیرند. مورین چنین می‌افزاید:«همچنین مرتب کردن تخت در هنگام صبح به آنها فرصت می‌دهد که احساس کمال کنند و این می‌تواند باعث شود روز خود را بهتر آغاز کنند». همچنین مورین توصیه می‌کند برای اینکه کار کمی سرگرم‌کننده‌تر شود، از فرزندتان بخواهید که به یک عروسک یا حیوان عروسکی نحوه مرتب کردن تخت را «آموزش دهد». او توضیح می‌دهد:« آموزش دادن به دیگران، آموخته‌های او را تقویت می‌کند». هر چه بیشتر تمرین کنند، اعتماد به نفسشان بیشتر خواهد شد. برای کودکانی که کوهی از حیوانات عروسکی روی تخت خود دارند، یک جعبه مخصوص یا قسمت خاصی از اتاق را طراحی کنید که آنها را در آنجا نگه دارند. هنگام صبح به آنها نشان دهید که چطور هر اسباب‌بازی را یکی یکی بردارند و در آنجا بگذارند. (به آنها توضیح دهید که وقتی تخت کاملا خالی باشد، مرتب کردن آن خیلی آسان‌تر است!) وقتی زمان خواب رسید، می‌توانند به محوطه مخصوص «اسباب‌بازی‌های شب» بروند و هر کدام را که می‌خواهند در بستر در آغوش بگیرند، از آنجا بردارند. هر چه بیشتر تمرین کنند، اعتماد به نفس بیشتری خواهند داشت. به یاد داشته باشید مهم نیست کارشان بی‌نقص باشد، مهم این است که سعیشان را کرده‌اند!

توصیه‌هایی از والدین

تریشا از ویرجینیا، مادر سه پسربچه (که در زمان انتشار این مقاله 2، 4 و 5 ساله بودند)، وقتی بزرگترین پسرش حدودا سه ساله بود، شروع به آموزش این عادت به او کرد. او می‌گوید:«من این عادت را در کارهای روزمره صبحگاهیمان گنجاندم. به او گفتم حالا که پسر بزرگی شده و تخت خودش را دارد، این بخشی از مسئولیت‌های اوست». همچنین او تصمیم گرفت از ملحفه رویی صرف‌نظر کند و فقط از روتختی استفاده نماید. او چنین توضیح می‌دهد:«به او نشان دادم که چطور روتختی‌اش را روی رختخواب قرار دهد و آن را در جایی که بالش قرار دارد، کمی تا کند؛ و اینکه بالشش را جایی که می‌خوابد، قرار دهد. پتوی مخصوصی هم دارد که باید آن را تا کند و روی تختش بگذارد». تنها کشمکش او حفظ این عادت در صبح روزهایی غیر از روزهای مدرسه بود. او می‌گوید:«قطعا در تابستان، زمانی که برنامه‌ای نداریم، مجبور کردن او به انجام این کار سخت‌تر است. اما در طول سال تحصیلی مشکلی ندارد، چون در آن زمان بیشتر طبق برنامه کار می‌کنیم». آنا از ماسچوست، مادر یک پسر 6 ساله (در زمان انتشار)، نیز در سه سالگی پسرش آموزش این فرایند را آغاز کرد. او معتقد است که صرف‌نظر از نتیجه کار باید زحمات پسرش را تحسین کند. او می‌گوید:«من هرگز کار او را اصلاح نمی‌کنم، حتی اگر تختش را درست مرتب نکرده باشد. به او می‌گویم که چه وظیفه بزرگی انجام داده و اینکه به این کار عالی ادامه دهد». دلیل او برای این کار ساده است:«راستش تنها دیدن لبخند او از اینکه چقدر افتخار می‌کند که به مادرش کمک کرده، شگفت‌انگیز است». البته مواقعی هم وجود دارد که کشمکش واقعا جدی است و امبرلی مادر ویرجینیایی که دو فرزند دارد، اولین کسی است که به این مسئله اعتراف می‌کند. او می‌گوید:«همیشه وظیفه دشواری بود. آنها اتاق‌هایشان را تمیز می‌کردند، اما تخت‌هایشان همیشه نامرتب به نظر می‌رسید». پسرانش که (در زمان انتشار مقاله) 11 و 13 ساله بودند، این کار را از حدود 5 سالگی شروع کردند. بعد از اینکه هیچ راه‌حلی جواب نداد، او محصولی را پیدا کرد که به طور ویژه برای مقابله با این مسئله طراحی شده بود. رختخوابی که کاملا مانند یک ملحفه مرتب‌شده تنظیم می‌شود و در هر طرف یک زیپ دارد. او چنین توضیح می‌دهد:«مثل یک بخش یک‌تکه مرغوب برای تخت است. حالا آنها هر روز تختشان را مرتب می‌کنند، چون کار ساده‌ای است. یک زیپ در هر طرف و کار تمام است».

برای کودکی که از مرتب کردن تخت امتناع می‌کند

اگر فرزند لجبازی دارید، توصیه مورین این است که به جای نق زدن به او کاری که باید بکنید این است که تنها پس از اتمام وظیفه موردنظر، اجازه برخورداری از امتیازات خاصی را به او بدهید. برای مثال، تا زمانی که تخت مرتب نشود، اجازه استفاده از وسایل الکترونیکی خود یا تماشای تلویزیون را نداشته باشد. در این صورت به تصمیم فرزندتان بستگی دارد که چند وقت یکبار از این مزایا برخوردار شود. مورین اضافه می‌کند که می‌توانید یک تابلوی برچسب نیز به عنوان یک تصویر انگیزشی ایجاد کنید. او می‌گوید:«هر روزی که تختش را مرتب کرد، یک برچسب به او بدهید. وقتی تعداد مشخصی برچسب به دست آورد، آنگاه اجازه دهید پاداش بزرگتری را انتخاب کند».